Demans (bunama) hafıza, dil (lisan, tanıma, dikkat, soyutlama, yargılama) gibi birden çok bilişsel işlev kaybının yaşla açıklanamayacak derecede bozularak günlük yaşamı etkileyen bir klinik sendromdur. Alzheimer da demans yapan hastalıklar içinde en sık izlenen bozukluktur. Dünyanın değişik bölgelerinde yapılan çalışmaların gösterdiği sonuçlara göre, 65 ile 85 yaşları arasında hastalığın görülme sıklığı her 5 yılda bir iki katına çıkmaktadır. Nöroloji Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Yıldız Kaya, başlangıç evresi kişinin kendisi ya da yakın çevresi tarafından fark edilemeyebilen Alzheimer ile ilgili bilinmesi gerekenleri şöyle anlattı:
EN ÇOK KİMLER RİSK ALTINDA?
Alzheimer henüz nedeni bilinmeyen şekilde beyin hücrelerinin yaşlanmaya bağlı olarak programlanan dönemden daha erken ve hızlı ölümü nedeniyle oluşur. Beyin küçülür, beyin hücrelerinin ve dokularının hasarlanması hücreler arası haberleşmeyi imkansız kılar ve normal beyin işlevlerinin yeterince sağlıklı yapılamamasına neden olur. Hastalıkta değiştirilebilir ve değiştirilemeyen risk faktörleri mevcuttur. Bunlar;
İleri yaş
Kadın cinsiyet
Obezite
Düşük eğitim
Ailede demans öyküsü
Genetik etkenler
Geçmiş dönemde kafa travması olması
Down sendromu
Geçmişte majör depresyon öyküsü
Beyin ve kalp damar hastalıkları gibi damarsal olaylar
Hipotiroidi gibi guatr hastalığı
Bazı toksik ve zararlı maddelere maruz kalmadır.
Ne zaman doktora başvurulmalı?
Alzheimer'ın dikkate alınması gereken erken belirtileri şöyle sıralanabilir:
1- Günlük hayatı etkileyecek tarzda unutkan olmak.
2- Günlük hayatta veya iş yerinde planlama-hesaplama yapmada zorlanmak.
3- Daha önce yapılabilen işleri yapmakta güçlük çekmek.
4- Zaman ve mekanları karıştırmak.
5- Görsel algılamada zorluk yaşamak.
6- Konuşma ve anlamada zorlanmak.
7- Eşyaları kaybetmek.
8- Karar vermede güçlük çekmek.
9- Sosyal aktivitelerden uzaklaşmak.
10- Kişilik ve davranış değişiklikleri göstermek.
Bu gibi bulgulardan bir veya daha fazlasının olması durumunda mutlaka demans şüphesi ile nöroloji hekimlerine başvurulması gerekir.
Tedavi yolları nelerdir?
Alzheimer'da onaylanan tüm ilaç tedavileri hastalığın teşhisinden sonra başlanması içindir. Demans öncesi evrelerde onaylanmış ilaç tedavisi yoktur. Alzheimer, geri dönüşü olmayan bir hastalıktır ve kesin tedavisi yoktur. İlaç tedavisi rahatsızlığın semptomlarının hafifletilmesini ve eşlik eden hastalıkların tedavisini kapsamaktadır.
