Türk Dünyası Eskişehir Şubesi'nde düzenlenen “Türk Dünyası Akıl Zekâ Ve Strateji Oyunları İle Kültür Birliği” konulu sohbete katılan Ayşe Gümüş, oyunların, çocukların savaşlar, açlık, kıtlık, kuraklık, doğal afetler gibi dünyanın zorlu şartlarına ve toplumsal kültürel yaşam kurallarına, yaşam dinamiklerine alışmaları için oluşturulan etkinlik olduğunu anlattı. Ünlü 'İhtiyardan fikir çıkar, çocuktan oyun çıkar' sözünü hatırlatan Gümüş, "Oyunlar bu şartlara çocukları adeta hazırlar. Türk milleti de yaşam şartlarının gereğini öğretmek bu şartları kolaylaştırmak için çeşitli oyunlar üretip oynayıp geliştirmişlerdir. Bunlardan biri de akıl zekâ ve strateji oyunlarıdır. Türk Dünyası Geleneksel Akıl Zekâ ve Strateji Oyunları kültürel öğelerin de öğrenilmesini sağlamaktadır. Köçürme oyunları ve Aşık oyunları bu alanda başı çekmektedir. Özellikle 1950’lerden sonra bu oyunlar Anadolu coğrafyasında unutulmaya yüz tutmuştur" dedi.
"Oyunların Türk Dünyası Geleneksel Akıl Zekâ ve Strateji oyunları adı altında tanıtılmalı"
Oyunları bilen yaş almış kaynak kişilerden acilen derlenerek kayıt altına alınması ve hatta okullarda zorluk seviyelerine göre öğretilmeye başlanmasını tavsiye eden Ayşe Gümüş, şunları söyledi;
"Anadolu’da Aslan Küçükyıldız’ın belirttiği üzere en az 225 köçürme oyunu 100 çeşit de Aşık oyun çeşidi bulunmaktadır, ancak unutulmaya yüz tutmuştur. Şimdilerde 40’lı yaşlarda olan ebeveynlerimiz üç taş, beştaş, dokuz taş, aşık mutlaka oynamışlardır. Bu oyunların Türk Dünyası Geleneksel Akıl Zekâ ve Strateji oyunları adı altında tanıtımlarının yapılması gerekmektedir. Eskişehir Türk Ocağı da bu kültürel çalışmalara katkı sunmak üzere Türk Dünyası Akıl Zekâ ve Strateji Oyunları sunumu gerçekleştirmiştir. Oyun eğitmeni Ayşe Gümüş tarafından Üç Taş ve Beştaş oyunları, Akdört-Kös ve Peçiç Oyunları, Han Aşık oyunları, Aşıklı Beştaş, Beştemse, 18 Taş, Yalakkaya, Mangala, 9 Kumalak gibi Köçürme oyunlarının tanıtımı gerçekleştirilmiş, oyunların tarihçesi malzemeleri kuralları hakkında bilgiler verilmiştir. Beştemse, 9 Kumalak, Han Aşık, At Yarışı aşık oyunlarının Kazakistan ve Kırgızistan’da oynandığını belirterek oyunların öğrenilmesi için özellikle Kazakistan Dünya 9 Kumalak Federasyonu Genel Sekreteri Maksat Şhotayev ve Aşık Federasyonu ile birlikte çalışmalar yapıldığı belirtilmiştir. Oyunların öğrenilmesi ile Türk Dünyası Kültür Birliğinin oyunlar sayesinde de oluşturulabileceği vurgulanmıştır.”
Konuklar tarafından ilgiyle takip edilen konuşmanın sonunda konuşmacıya çok sayıda sorulan soru ve cevaplardan sonra, Eskişehir Türk Ocağı Şube Başkanı Prof. Dr. Nedim Ünal’ın konuşmacıya şükran beratı takdimi ile program sona erdi.
