İlin coğrafi konumu 41° 10' - 41° 40' doğu boylamları ile 38° 40' - 37° 50' kuzey enlemleri arasında yer almaktadır. Batman ili, Dicle Nehri ve yan kolları olan Batman ve Garzan çayları arasındaki havzada kurulmuştur. İl, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerini Orta Doğu'ya bağlayan karayolunun kenarında yer almaktadır.
Batman: Petrol keşfi
Batman ili, tarihinde önemli bir dönüm noktası olan petrol keşfiyle büyük bir gelişme göstermiştir. İl, 1940'ların başında İluh ismiyle bilinen bir köyken, İluh Köyü'nü güneyden çevreleyen Raman Dağları üzerinde petrol bulunmasıyla hızla büyümüştür. İluh Köyü, düz bir ovanın ortasında bulunan bir tepenin yamacında ve üzerinde kurulmuştur. Bu tepenin aynı zamanda binlerce yıl öncesine tarihlenen bir höyüğe sahip olduğu bilinmektedir. Ancak, höyüğün yerleşime açık olması nedeniyle tarihini aydınlatacak arkeolojik kazılar henüz yapılamamıştır.
Petrolle ilişkilendirilen bu gelişmelerle birlikte İluh Köyü'nün çehresi değişmiş, burada rafineri ve petrol türevleri yan sanayi işletme tesisleri ile sosyal tesisler kurulmuştur. İluh Köyü'nün ismi, yakınından geçen Batman Çayı ile bütünleştirilerek 1950 yılında Batman olarak değiştirilmiştir. Batman ismi, Dicle Nehri ve yan kolları olan Batman ve Garzan çayları arasında kalan coğrafi bölgedeki bir yer olarak kullanılmaktadır. Ancak, Batman isminin tam olarak hangi noktaya verildiği tarihi kaynaklarda belirtilmemiştir. Bu konuda daha fazla bilgi edinmek için detaylı tarihi araştırmalar gerekmektedir.
Batman isminin 14. yüzyıldan itibaren yöreyle ilişkilendirilen önemli bir isim olduğunu ve çeşitli tarihî kaynaklarda geçtiğini görebiliyoruz.
Batman isminin, 14. yüzyıldan başlayarak bölgedeki aşiretler, çatışmalar ve stratejik önem taşıyan bir yol üzerinde yer aldığına dair kayıtlar bulunmaktadır. "Vakai Namei Hisnkeyfa" ve Ebubekir Tiharinin "Diyarbekriyye" gibi önemli eserlerde Batman ismi geçmektedir. Osmanlı dönemine ait arşiv belgelerinde ve seyyah Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde de Batman ve Batman Köprüsüne dair bilgiler yer almaktadır. Ayrıca 20. yüzyılın başında İngiliz seyyah Gerty Bell'in çektiği fotoğraflar ve yazdığı bilgiler de Batman Köprüsü'nün varlığını doğrulamaktadır.
Bu tarihî belgeler, Batman isminin bölgedeki yerleşim yeri, köprü ve aşiretlerle ilişkilendirilerek uzun bir geçmişe sahip olduğunu göstermektedir. Bu önemli bilgiler ışığında, Batman isminin 14. yüzyıldan bu yana yöreyle özdeşleşmiş ve kullanılan bir isim olduğunu ifade edebiliriz.
Bölgenin sahip olduğu zengin tarihî ve doğal kaynaklar, Batman Nehri, Batman Köprüsü ve Garzan Çayı gibi su kaynakları, tarihi vadiler ve arkeolojik zenginlikler, yörede turizmin gelişmesi için önemli bir potansiyele işaret ediyor.
Tarihî kaynaklardan elde edilen bilgilere dayanarak, Batman isminin bölgedeki yerleşim birimleri, aşiretler ve stratejik noktalardaki çatışmalarla ilişkilendirildiği, bu ismin 14. yüzyıldan bu yana kullanıldığı görülüyor. Ayrıca, Dicle Nehri, Batman Çayı ve Garzan Çayı gibi akarsuların çevrelediği vadilerde tarih öncesi dönemden itibaren yerleşim olduğu ve arkeolojik çalışmalarda bu zenginliğin gün yüzüne çıkarılabileceği belirtilmiş.
Bu açıklamalar, bölgenin turizm potansiyelini artırmak için yapılabilecek çalışmalarda rehberlik edebilir. Bölgenin tarihî ve doğal güzelliklerinin turizm açısından değerlendirilmesi, yöre ekonomisine katkıda bulunabilecek önemli bir adım olabilir. Ayrıca, arkeolojik kazılar ve bilimsel araştırmalarla bölgenin zengin tarihini gün yüzüne çıkarmak, hem yerel halkın hem de turistlerin ilgisini çekebilecek önemli bir turistik aktivite olabilir. Bu tür çalışmalarla birlikte yöresel kültür, tarih ve doğal güzelliklerin turizm açısından değerlendirilmesi, Batman ili ve çevresinin turizm destinasyonu olarak daha fazla ilgi çekmesine katkı sağlayabilir.
Bölgenin geçmişi, kültürel birikimi ve doğal güzellikleriyle ilgili verdiğiniz bilgiler, Batman'ın tarihî ve turistik değerlerini anlamak açısından önemli ipuçları sunuyor.
Batman ili, on bin yıllık bir yerleşim geçmişine sahip olmasıyla oldukça zengin bir tarihî mirasa ev sahipliği yapmaktadır. Bölgedeki höyükler, tümülüsler, kaya mezarları ve mağara konutları gibi tarihi eserler, insanların bu nehirler kıyısındaki uzun süreli yerleşimlerinin bir göstergesi olarak büyük önem taşıyor. Bu eserler, bölgenin antik dönemlerden günümüze kadar olan geçmişini anlamak ve araştırmak için değerli kaynaklardır.
Petrol endüstrisinin bölgeye getirdiği göç dalgası, farklı kültürel yapıların bir araya gelmesine ve bölgenin sosyal dokusunun zenginleşmesine neden olmuştur. Bu kapsamlı kültürel mozaik, Batman'ı diğer şehirlerden ayıran ve turizm açısından önemli bir cazibe merkezi haline getiren bir özelliktir.
Ayrıca, İluh isminin yaşatılması ve mahalleye verilmesiyle, Batman'ın tarihî geçmişiyle olan bağını koruduğunu göstermek, bölgenin köklerine olan saygıyı yansıtmak açısından anlamlı bir adımdır. Tarihi ve kültürel zenginliklerin korunması, turizm potansiyelinin artırılması ve yerel halkın ekonomik ve sosyal kalkınmasına katkıda bulunmak için yapılan bu tür çalışmalar, Batman'ın geleceğinde önemli bir rol oynayabilir.
