Bolu, tarihin derinliklerine kök salmış, pek çok medeniyetin izlerini taşıyan Anadolu kentlerinden biridir. Bu kentin tarihinde dönüm noktaları, fethedilişi, yönetildiği devletler ve etkileşimde bulunduğu kültürler, Bolu'nun bugünkü kimliğinin oluşmasında önemli bir rol oynamıştır.
Hititlerin ilk sakinleri olarak yerleştikleri Bolu, tarih boyunca Frig, Lidya, Pers, Makedonya, Bitinya, Pontus ve Roma gibi büyük imparatorlukların hükümranlığı altında kalmıştır. Bolu'nun yer aldığı bölge, coğrafi konumu nedeniyle pek çok büyük medeniyet için stratejik bir öneme sahip olmuştur.
Büyük İskender'in Asya seferleri sırasında Bolu ve çevresi, onun genişlemesine tanık olmuştur. Ancak İskender'in ölümüyle birlikte bölgede güç dengeleri değişmiştir. Bitinya Krallığı, bu dönemde Bolu'da etkili olan bir diğer güç olmuştur.
1071 Malazgirt Zaferi, Anadolu'nun Türkleşme sürecinin başlangıcını simgeler. Bu zaferin ardından Bolu ve çevresi, Türklerin yoğun göçüne ve yerleşimine tanık olmuştur. Türkmenler, bölgenin demografik yapısını değiştiren ana unsur olmuş, Bolu tamamen Türkleşmiştir.
Haçlı seferleri, Bolu'nun kaderinde önemli bir dönüm noktasıdır. Ancak bölgenin tamamen Türk nüfusu, yabancı işgallerinin uzun sürmemesinde etkili olmuştur.
Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluşuyla birlikte Bolu, bu büyük devletin sınırları içerisine dahil olmuştur. Osmanlı dönemi, Bolu'nun tarihindeki en uzun ve en istikrarlı dönemlerden biridir.
Cumhuriyet döneminde Bolu, vilayet olma statüsüne kavuşmuştur. Cumhuriyet'in getirdiği modernleşme ve kalkınma hareketleri, Bolu'nun sosyo-ekonomik yapısında büyük değişikliklere yol açmıştır.
Bolu’nun eski adı neydi?
Bolu, tarihin sırlarını saklayan eski Anadolu kentlerinden biridir. Bu esrarengiz kent, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Ancak kentin isminin kökeni hakkındaki belirsizlik, hâlâ tartışma konusudur.
Bolu'nun ilk adı olarak bilinen Bitiniyum, Anadolu Trakyası'nda yerleşik olan Bitinyalılarla ilişkilendirilmektedir. Ancak bu ad, kentin şu anki konumunda mı, yoksa başka bir bölgede mi bulunduğu konusunda belirsizlikler bulunmaktadır. Strabon'un coğrafya yazıları, Bolu'nun yerini Filyos'un ağzındaki Tium şehri yakınlarında tanımlar ve bölgede kaplıcaların bulunduğundan bahseder. Ancak bu tanımlama, Bolu'nun bugünkü yerleşimi ile tam olarak örtüşmemektedir.
Roma döneminde, kent Kladyopolis adını almıştır. Ancak bu isim zamanla sadeleşerek sadece "Polis" olarak anılmıştır. Yunancada "şehir" anlamına gelen "Polis", Bolu'nun isim evriminde önemli bir yer tutar. Ancak bu isim evrimi, kesin kanıtlarla desteklenmemektedir.
Bunun yanında, Bolu'nun adının aslında beş bin yıl öncesine dayandığı ve bu bölgede "Bolu" adında kabilelerin yaşadığı iddia edilmektedir. Bu teori, Bolu'nun adının Türkler döneminde Kladyopolis adını değiştiren bir kavramdan gelmediğini savunmaktadır.
Bir diğer anlatılan rivayete göre, Osmanlı döneminde bölgede sayıca fazla bulunan bilge ve alimler sebebiyle bu yer "Bol Uluğ" olarak adlandırılmıştır. Zamanla dilin kolaylığına uyarlanarak bu isim "Bolu" şeklinde kısaltılmış ve bu şekliyle günümüze dek gelmiştir.
