Orta İlçesi'nde Bulunan Efsanevi Ağlar Kaya
Efsane, "Paşa" adındaki bir baba ile "Sultan" adındaki bir kız etrafında gelişmiştir. Osmanlı döneminde, "Kışla" olarak bilinen bölge Tatar saldırısına uğrar ve Tatarlar tarafından yakılıp yıkılmıştır. Birçok kişiyi öldüren bu saldırıda, kayalar arasına sığınmayı başaran Sultan, Tatarlar tarafından öldürülemez ve köydeki tek sağ kalan kişi olur. Sultan, kayalar arasına girerken Allah'tan kendisini taşa çevirmesini diler, ve bu dilek üzerine iki kaya birleşerek taşa dönüşür. Kayalar arasından akan su ise Sultan'ın gözyaşları olarak kabul edilir ve küçük bir dere oluşturarak akar. Ağlar Kaya'nın tam karşısındaki dağda yer alan çam ağacı, Sultan'ın ağabeyi olarak kabul edilir ve Sultan'ın gözyaşlarından beslenir. Sultan'ın babası olan Paşa için ise dağın tepesine bir türbe inşa edilmiştir. Türbenin yanındaki su kuyusu, inanışa göre Sultan'ın gözyaşlarıyla dolmaktadır.
Bugünlerde, Sultan'ın ağabeyi olarak kabul edilen çam ağacının kutsal olduğuna inanıldığından, kimse bu ağaçtan bir dal bile kesmemektedir. Efsane ile ilgili başka bir ilginç detay da şudur: Herhangi bir Tatar bu bölgeye geldiğinde, sürekli akan ve şifalı olduğuna inanılan su aniden durmaktadır.
Bu eşsiz hikayenin yaşandığı bu bölge, hem tarihi derinliği hem de doğal güzellikleriyle ziyaretçilerini büyülemeye devam etmektedir. Ağlar Kaya, sadece bir doğa harikası değil, aynı zamanda bu büyülü efsanenin izlerini taşıyan mistik bir mekan olarak bilinir.
