M.Ö. VI. yüzyılın ilk yarısında Selevkos Kralı Arsemes'in liderliğinde, Fırat Nehri üzerinde aşağı ARSEMİA adlı bir kent kurulduğuna dair bazı kaynaklar mevcuttur. Bu kent günümüzde Gerger Kalesi olarak bilinir ve hala ayakta durmaktadır. Aşağı ARSEMİA, Kommagene Krallığı döneminde kışlık bir kent olarak kullanılıyordu.
Daha sonra, bu bölge Doğu Roma İmparatorluğu'nun kontrolüne geçti. Bu dönemde, halkın çoğunluğu Hristiyanlık dininin Gregoryan mezhebine bağlıydı ve Hicri 135 yılında Abbâsî halifelerinden Ebu Cafer-el Mansur'un Adıyaman, Kahta ve Samsat ile birlikte burayı da fethettiği kaydedilmiştir. Bölge, bu tarihten itibaren İslamlaşmaya başladı. Ancak, Gerger ve çevresi Abbasilerin zayıflamasıyla Hamdanilerin kontrolüne geçti, ardından tekrar Bizans İmparatorluğu'nun eline geçti. Selçuklular döneminde, Gümüştekin 1066 yılında Hısn-ı Mansur’u ele geçirdi, ancak iç karışıklıklar nedeniyle geri çekilmek zorunda kaldı.
Gerger: Tarihi miras
Bölgedeki Selçuklu hakimiyeti, 1071 yılında Büyük Selçuklu İmparatoru Alp Arslan'ın Bizans İmparatoru IV. Romanos Diogenes'i Malazgirt Meydan Muharebesi'nde mağlup etmesiyle kesinleşti.
Selçukluların yıkılmasının ardından bölge, Artukoğulları'nın kontrolüne geçti ve daha sonra I. Haçlı Seferi sırasında Haçlıların eline geçti. Zengiler, Artuklular, Frank Kontluğu ve Eyyubiler gibi farklı güçlerin hakimiyeti altına girdi ve daha sonra Anadolu Selçuklularının eline geçti. Baba İshak İsyanı nedeniyle Türkiye Selçukluları zor duruma düştü ve bu fırsatı değerlendiren Moğolların saldırısına uğrayarak bu bölge Moğol istilasına maruz kaldı.
Bu bölgenin tarihi, zengin ve karmaşık bir geçmişe sahiptir. Memluklar ve ardından Timurluların kontrolü altına girdiği dönemlerden sonra, bölge uzun süre Dulkadiroğulları'nın egemenliği altında kaldı. Ancak, Timurlular'ın geri çekilmesinden sonra, yönetim Dulkadiroğulları'nın eline geçti ve uzun bir süre onların hükümdarlığı altında kaldı. 1515 yılında gerçekleşen Turnadağ Savaşı sonucunda ise bu topraklar Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliği altına girdi.
Adıyaman ili ve ilçeleri, sonraki tarih süreçlerinde önemli değişikliklere uğradı. 1849 yılında sancak olarak Diyarbakır'a bağlanan Adıyaman, 1859 yılında Malatya'nın sancak olmasıyla Gerger, Malatya'ya bağlandı.
Cumhuriyet döneminde, Gerger önce Malatya-Pütürge ilçesine bağlı bir köy olarak kabul edildi. Ancak, 1 Aralık 1954 tarihinde Adıyaman il statüsü kazandı. İlçe merkezi, 1954-1957 yılları arasında halen köy tüzel kişiliğine sahip Güngörmüş köyünde bulunuyordu. Ancak, 25.06.1957 tarihinde 9642 sayılı kanunla yapılan değişiklikle 7022 Sayılı Kanunun uygulamasıyla 10 Şubat 1958'de ilçe merkezi Budaklı köyü olan Alduş mezrasına (bugünkü Gerger İlçesi) taşındı.
Gerger ilçesi, Adıyaman'ın genel yüzölçümünün 7.614 km² olduğu alanın 702 km²'sini kapsar. İlçe, kuzeyinde Malatya'nın Pütürge ilçesi; doğusunda Diyarbakır'ın Çüngüş ve Çermik ilçeleri ile Şanlıurfa'nın Siverek ilçesi; güneyinde Kahta; batısında Sincik ilçeleri ile sınırlıdır. İlçenin doğu ve güney sınırları, Fırat Nehri üzerinde inşa edilen Atatürk Baraj Gölü ile çizilmiştir.
Gerger'in deniz seviyesinden yüksekliği 770 metredir. İlçe, tamamen dağlık bir bölgede yer alır. En yüksek noktası 2250 metreye kadar ulaşan Kımıl Dağı'dır. Kürdek, Hacı Bazı ve Kımıl önemli dağlar arasındadır. Ayrıca, Gerger ilçesi sınırları içinde Çet, Kürdek, Ovacık, Kımıl Dağı ve Beyaz Çeşme yaylaları bulunur. Bunun yanı sıra Güngörmüş ve Gürgenli köyleri arasında Kara Göl isimli bir göl yer alır.
Gerger ilçesinde bulunan yaylalar arasında Çet, Kürdek, Ovacık, Kımıl Dağı ve Beyaz Çeşme yaylaları sayılabilir. Ayrıca ilçenin 5 kilometre uzaklığındaki Eskikent Köyü'nün kuzeyinde Murfan Mağaraları da bulunmaktadır.
Gerger ilçesine ulaşım, Adıyaman il merkezinden 105 kilometre uzaklıktadır ve karayolu ile sağlanır. Karayolu ağı, Adıyaman, Kahta, Narince, Gerger ve Gölyurt'a kadar uzanır. Bu yollar asfalt kaplıdır, sadece Gölyurt karayolunun 18 kilometresi stabilize edilmiştir. İlçenin iklimi, kışları soğuk ve yağışlı, yazları ise sıcak ve kurak olan tipik bir Akdeniz iklimi ve kara iklimine sahiptir.
