Hatay: Tarihi dönemler
Hititler Dönemi: M.Ö. 1620—1595 yılları arasında, Hitit Kralı Hatuşil’in oğlu Murşil ile Yamhad arasında bir anlaşma imzalanır ve bu anlaşmanın ardından Murşil'in ölümüne kadar Hatay, Hititlerin egemenliği altında kalır. Murşil'in ölümüyle birlikte M.Ö. 1490 yılında Atçana ve Suriye, Mısır'ın egemenliği altına girer.
Asurlar Dönemi: 13. Yüzyılda Hitit İmparatorluğu'nun zayıflamasıyla birlikte Asurlular bölgeye egemen olur. Güneydoğuda ve Hatay'da gerçekleştirdikleri seferler sonucunda Asurlular dönemi başlar.
Oğuzlar Dönemi: M.Ö. 654 yılında Filistin yöresine ulaşan Oğuzlar, 10 yıl sonra Antakya yönlerine gelir. Şehri ele geçirdikten sonra 18 yıl boyunca Antakya'da hüküm sürerler. Ancak M.Ö. 626 yılında Antakya'dan ayrılırlar.
Persler Dönemi: M.Ö. 550 yılında Pers İmparatorluğu, Ortadoğu halkları üzerinde büyük bir güç kazanarak egemen olmaya başlar. M.Ö. 540 yılında Antakya, Pers İmparatorluğu'na bağlanır.
İskender Dönemi: Anadoluyu baştan başa geçerek Çukurova'ya ulaşan Büyük İskender, M.Ö. 333 yılında İsos'ta (Dörtyol civarı) Pers İmparatorluğunu mağlup eder. Bu zaferin ardından Amanosları aşarak Amik Ovası'na gelir.
Seleukeia Dönemi: M.Ö. 323 yılında İskender'in ölümünden sonra komutanları arasında nüfuz mücadeleleri başlar. I. Antigonos ile Selevkos M.Ö. 312 yılında savaşa tutuşur. Selevkos, M.Ö. 307 yılında Asi kenarında "Antigonia" şehrini kurar. Ancak, M.Ö. 300 yılında Antigonia'yı yıkar ve yerine bugünkü Antakya olan "Antiokheia" şehrini kurar. İlk olimpiyat oyunları da bu dönemde (M.Ö. 195-M.S. 6. yy) yapılır.
Romalılar Dönemi: M.Ö. 64'te Roma İmparatorluğu'nun egemenliği altına giren Antakya, Suriye eyaletinin başkenti olur. M.S. I. Yüzyıl, Hristiyanlığın Kudüs'ten sonra yayılmaya başladığı ve ilk defa Hz. İsa'ya inananlara Hristiyan denildiği yer olan Antakya'da geçer. M.S. 395 yılında Roma'nın ikiye bölünmesiyle Antakya, Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) sınırları içinde kalır. Bu dönemde Antakya, saraylar, köşkler, heykeller, su yolları, hipodromlar, hanlar, hamamlar, kütüphaneler ve mozaik okulları gibi yapılarla donatılır, doğunun başkenti haline gelir.
İslam Dönemi: 540-628 yılları arasında İran işgali altında kalan Antakya, 638 yılında Suriye'de fetihler yapan Ebu Ubeyd'e Bin Cerrah komutasındaki İslam ordusu tarafından kan dökülmeden anlaşmayla teslim alınır. Bu dönemde birçok kale ve yapı inşa edilir.
Bizans Dönemi: 331 yıl boyunca İslam egemenliği altında kalan Antakya, 969 yılında Bizanslılara teslim olur.
Selçuklular Dönemi: Selçuklu Hükümdarı Süleyman Şah, 1084 yılında Antakya'yı teslim alır.
Haçlılar Dönemi: 1097 yılında Anadolu'dan Çukurova'ya ulaşan Haçlılar, önce İskenderun'u, ardından Belen'i kuşatarak Antakya'ya gelir ve 3 Haziran 1098'de şehri ele geçirir.
II. Bizans Dönemi: Antakya, 1137 yılında Bizans İmparatoru Kommenos komutasında ikinci kez zapt edilir.
Eyubiler Dönemi: Selahaddin Eyubi, 1187 yılında önce Halep'i ele geçirir. Daha sonra Haçlıların elinde bulunan Bakras ve Darpsak kalelerini zapt eder ve Antakya'nın Anadolu ile bağlantısını keser. Antakya Prensliğinin isteği üzerine yapılan anlaşma sonucunda Eyubi orduları 1191 yılında bölgeden çekilir.
Memluklar Dönemi: Memluklar, daha önce iki kez kuşatmalarına rağmen Antakya'yı zapt edememişlerdi. M.S. 1268 yılında Haçlıları mağlup ettikten sonra Antakya, Memluklar tarafından zapt edilir.
Osmanlılar Dönemi: Osmanlılar, Memlukluların elinde bulunan Antakya için iki kez savaş yapar ve bu savaşların sonucunda Osmanlı ordusu yenilir. Ancak, 1490 yılında iki devlet arasında anlaşma yapılır. 24 Ağustos 1516'da Osmanlı ordusu ile Memluklar arasında yapılan Mercidabık Savaşı sonrasında Osmanlı ordusu Antakya'yı zapt eder.
Fransızlar Dönemi: 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Mütarekesi, Osmanlı Devleti'nin paylaşılmasını öngören bir nitelik taşıdı. Bu mütareke aynı zamanda Hatay'ın Fransızlar tarafından işgalini öngörmekteydi. İskenderun'dan başlayarak Fransızlar bölgeyi işgal etti ve 27 Kasım 1918'de "İskenderun Sancağı" oluşturuldu. 7 Aralık 1919'da Antakya da işgal edildi.
Hatay Devleti Dönemi: Türk askerlerinin Hatay'a girişinden sonra, 22 Temmuz 1938 tarihinde seçim çalışmaları başladı. Seçim sonrasında 40 milletvekili seçildi, bu milletvekillerinden Tayfur Sökmen, 2 Eylül 1938'de Devlet Reisi olarak seçilerek Hatay Devleti kuruldu. 23 Haziran 1939'da Türkiye ile Fransa arasında Hatay'ın Türkiye'ye iadesini öngören Hatay Anlaşması imzalandı. 7 Temmuz 1939'da 3711 sayılı kanunla Hatay vilayeti kurularak, 23 Temmuz 1939'da Hatay vilayeti Türkiye'ye katıldı.
