Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yeni bir bölüm açılarak, çok uluslu şirketlerden asgari kurumlar vergisi alınacak. Yıllık konsolide hasılatı 750 milyon euroyu aşan çok uluslu şirketler, düşük vergileme yapılan ülkelerdeki şube, iştirak ve iş yerlerinde asgari yüzde 15 kurumlar vergisine tabi tutulacak. Bu düzenleme ile Türkiye'de 2 bin 134 işletmesi bulunan 1024 grup hedefleniyor ve 40 milyar lira gelir bekleniyor.
Kurumlar vergisi mükelleflerinin yaklaşık yarısının zarar beyan ettiği veya matrah bildirmediği halde yüksek cirolarla faaliyetlerini sürdürdüğü tespit edildi. Yeni hibrit modelde, mükelleflerin beyanları ile hasılat ve ödeme güçleri kıyaslanarak ödenecek vergi, beyan edilen kazancın indirim ve istisnalar düşülmeden önceki tutarının belirli bir oranı ile gelir tablosundaki kazancın belli bir oranı matrah olarak kabul edilerek belirlenecek.
Ödenen asgari kurumlar vergisi, izleyen 5 hesap döneminde mahsup edilebilecek. Bazı istisnalar (iştirak kazançları, emisyon primi kazançları gibi) asgari vergi hesaplamasında kazançtan indirilerek dikkate alınacak. Yatırım teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması yapan mükelleflerin hakları korunacak ve yeni işe başlayan mükellefler 3 yıl asgari vergiden muaf olacak. Asgari kurumlar vergisinin gelir etkisinin 90 milyar lira olması öngörülüyor.
Gerçek usulde vergilendirilen ticari, zirai ve serbest meslek kazançlarına da asgari gelir vergisi uygulaması getiriliyor. Mükelleflerin beyan edecekleri kazanç, gelir ve kazanç bildirimi tablosundaki getirilerinin belirlenecek bir oranından az olamayacak. Serbest meslek kazancı elde edenler için beyan edilecek kazanç, brüt asgari ücretin yıllık tutarının altında olamayacak. Yeni işe başlayanlar 3 yıl asgari vergiden muaf olacak. Bu uygulama ile 2025 yılı için ilave 90 milyar TL yıllık gelir etkisi öngörülüyor.
Türkiye'nin büyük yatırımlarından elde edilen kazançlara da artırımlı kurumlar vergisi uygulanacak. Kurumlar vergisi oranı, reel sektör için yüzde 25, banka ve finans kurumlarında yüzde 30, ihracat yapan firmalarda yüzde 20, halka açık şirketlerde yüzde 23, imalatçılarda yüzde 24 olacak. Yap-işlet-devret modeli ile kamu-özel işbirliği projeleri kapsamındaki kurumların kazançlarına kurumlar vergisi oranının yüzde 30 olması öneriliyor. Bu düzenlemenin 44 mükellefi ilgilendireceği ve 557 milyon TL kurumlar vergisi etkisi oluşturacağı belirtiliyor.
Kripto varlıkların vergilendirilmesi için iki farklı formül öneriliyor. İlki, alım-satımlardan on binde 3 oranında işlem vergisi; diğeri ise alım-satım gelirlerinden gelir vergisi. İşlem vergisi ile yıllık 3,7 milyar lira getiri öngörülüyor.
