Herkese  Bilim Teknoloji  Dergisi’nde   Sabancı  Üniversitesi’den  Ege  Yağız’ın  yazısını  okuyunca, yurt dışında  yayınlanmış  makaledeki  merkezi düşünceyi  anımsadım. Yazar   soruyordu: Kısa  mesaja dayalı, derinliği olmayan iletişim  beyin  ölümünü  yaygınlaştırıyor mu?

Doğrusunu  isterseniz makale  yazarının düşüncelerini  biraz  abartılı  buldum…  Diyordu  ki, kendi yaşamı  için topluma  dönük  bir anlam üretemeyen  büyük çoğunluk, torunlarının harikaları  üzerine  hiçbir mesajı olmayan  hikayeleri  durmadan anlatabiliyor… Giydiği  elbiselerin   markasıyla  kendini  ötekilerden  farklı  gören  insanların  sayısı  çiğ  gibi büyüyor. Bindiği otomobilin  işlevselliği  yerine  gösteriş özelliklerini öne  çıkaran  insanlar küçümsenemez  sayılara  ulaşıyor. Herhangi bir sonucu  yaratmak için zihnini  odaklama  yerine   kolay erişebilir  medyanın sığlığında  önyargılara dayalı ve haksızlık üreten değer  yargıları  toplumsal  gelişme  yerine, kolaycı  suçlama  ve düşman yaratma  çıkmazına  sürükleniyor.

Makale  günlük yaşamda   elektronik, görsel ve yazılı  medya  iletişimindeki  sığlığın yarattığı  kolaycılıkla  ilgili  bir dizi  örnek paylaşıyordu.

Ege  Yağız’ın   HBT’nın 246’ıncı  yazısında  ilgimi çeken cümle  şöyleydi: “ Alâk bile, en yüksek  çözünürlükte  basit  hareketlere  indirgenebilir.Hareket dış dünyamızı etkilemenin, oan katılmanın yegane  yoludur.”

Paylaştığımız cümleden sonra doğan bir  örnek  anlatılıyordu: “ Deniz Üzümü  denilen canlı, yaşamının başlarında  tutunacağı  bir kayalık arar  ve hayatını  geçireceği  taşı  bulup  ona yerleştiğinde  ilk işi  kendi  beynini  sindirmek  olur. Çünkü  artık hareket etmeyecektir, bu yüzden de beyne  ihtiyacı   kalmamıştır.”

Hareket  yoksa, beyin de yoktur. Tıpkı ağaçların ve çiçeklerin beyinleri  olmadığı  gibi.

Ege  Yağız  diyordu  ki, eğer  insanlık tarihini 24  saat olarak düşünürsek, bunun 23 saat 40 dakikasını  “avcı toplayıcı yaşam biçimi” ile  geçirmiştir. Dijital  çağa  geçiyor olsak da , halen  biyolojik  olarak avcı-toplayıcıyız. Bir düğmeye  basarak ihtiyaçlarımızı  karşılamanın  önündeki   engelleri kaldıran  dijital çağda, Deniz Üzümü’nün   kaderini  mi paylaşacağız? 

Ahiskalı  Şair Şota  Rustaveli’nin sıkça anımsattığımız  beytini  anımsayın: “ Düşmemişsen bir sevdanın peşine/ Özün düşman olur  kendi özüne…”

Bir kağıt kalem  elinize  alıp, hayatta  eli  boş dönülmeyen tek yolculuk  olan   “içinize yolculuk” yaparak sorduğunuz  oldu mu? Hayatımı “anlamlandıran”  hangi  sevdaların peşindeyim?   Vazgeçilmez  bir “ideale”  ve yaratmak istediğim bir “sonuca” yürümek için  bir şeyler yapıyor muyum? Bedensel  hareket  yanında  “zihinsel bağlanma  ve hareketlilik”  konusunda  neler yapıyorum?

Hep birlikte bilmeliyiz  ki, “yaratıcı yüzleşmeden”  daha  üretken davranış biçimi  yoktur…

Hayata   “anlam katmanın”  sevincini  yaşamıyorsak, Deniz Üzümü  gibi  beynimizi  sindirmesek  bile  çok az kullanarak  insanın en değerli yanını , bir  ideal  için yaşamanın  erdemini  yitirebiliriz.