Boğazköy ve Kültepe tabletlerinde adı geçen üç önemli krallıktan biri olan Luvi Krallığı, M.Ö. 1900 yılında Ceyhan Nehri'nin doğu kısmında kurulmuştur. Diğer bir krallık olan Arzava Krallığı ise M.Ö. 1500-1333 yılları arasında nehrin batı kısmında varlığını sürdürmüştür. Luviler Asurlular'ın, Arzavalılar ise Hititlerin egemenliği altına girmişlerdir. Seyhan ve Ceyhan nehirleri arasında yer alan Kizzuwatna Krallığı ise Hititler tarafından yönetilmiştir.

Ceyhan'ın tarihi

M.Ö. 1200 yılında Hitit Krallığı'nın sona ermesiyle Kue Krallığı (M.Ö. 1190-713) Ceyhan Ovası'nda hüküm sürmüş, Kral Asistavands ise Karatepe şehrini kurmuştur. Daha sonra bölge, Asurlular'ın, Babiller'in, Persler'in, Büyük İskender'in, Selevkoslar'ın, Helenistik Mısır Krallığı'nın, Roma İmparatorluğu'nun, Bizans İmparatorluğu'nun, Emeviler'in, Abbasiler'in, Tolunoğulları'nın, Hamdaniler'in egemenliği altına girmiştir. Ceyhan Ovası tarih boyunca pek çok farklı medeniyetin etkisi altında kalmıştır.

1071 Malazgirt Meydan Muharebesi'nden sonra, Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurucusu Süleyman Şah, 1083 yılında Ceyhan Ovası'nı ve Adana'yı tamamen ele geçirmiştir. 1097 yılında Kilikya Ermeni Krallığı'na bağlanan Ceyhan, 14. yüzyılda Mısır Memlük Sultanlığı'nın istilasına uğramış ve ardından Dulkadir oğlu Beyliği topraklarına katılmıştır. Bu dönemlerde Ceyhan Ovası'ndaki nüfus yaklaşık 5,000 kişiydi. Ceyhan, 1353-1515 yılları arasında Memlükler'e bağlı Ramazanoğulları Beyliği'nin yönetimi altında kalmıştır. Bu topraklar için Memlükler ve Osmanlılar 1485-1498 yılları arasında çeşitli savaşlar yapmışlardır. 1515 yılından itibaren, Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferi sırasında Adana topraklarıyla birlikte Ceyhan Ovası, Osmanlı Devleti'nin idaresine girmiştir. Bu dönemden itibaren Ceyhan, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası olarak tarihine devam etmiştir.

dsc-0077-largejpg

Ceyhan Ovası, Osmanlı İmparatorluğu'nun zengin tarihine ev sahipliği yapmış önemli bir bölgedir. 1525 yılına ait Osmanlı Tapu Tahrir Defteri'nde, bölgenin adı "Yarsuvat" olarak geçmektedir. Bu dönemde, Kınık Türkmenleri, Oğuzların Üçok koluna mensup Denizhanoğulları soyundan gelerek bölgeye yerleştirilmiştir. Günümüzde Sırkıntıoğulları, Karsantıoğulları, Kozanoğulları, Cerit, Yüreğir, Barak gibi kalabalık Türkmen obaları, Oğuzların Kınık boyuna mensuptur.

Hafta sonu yurt genelinde nasıl bir hava bekleniyor? Hafta sonu yurt genelinde nasıl bir hava bekleniyor?

1833-1840 yılları arasında Ceyhan Ovası, Mısırlı İbrahim Paşa'nın eline geçmiştir. İbrahim Paşa, özellikle Menemencioğulları Türkmenleri başta olmak üzere diğer Türkmen boylarının yardımıyla Osmanlı ordusuna karşı başarılı operasyonlar gerçekleştirmiştir. Ancak, Osmanlıya destek veren Türk aşiretlerine karşı acımasız bir politika izlemiştir. Örneğin, Sırkıntıoğulları ve Karsantıoğulları'nın mallarını yağmalamış ve hatta bu aşiretlere karşı ölüm kararı almıştır. Neyse ki, Menemencioğlu Ahmet Bey'in itirazı üzerine bu karar uygulanmamıştır. Mısır ordusu, Osmanlı yanlısı Türk boylarını sindirmek için sürgün taktiğini sıklıkla kullanmıştır. Bu dönemde, bölgenin en büyük aşireti olan Sırkıntı Türkmenleri liderleriyle birlikte Mısır'a sürgün edilmiştir. Ceyhan, 1841 yılında tekrar Osmanlı yönetimine geçmiştir. Kurtuluş Savaşı yıllarında ise Türkmen boyları, Ceyhan'ın kurtuluşunda önemli rol oynamıştır. Özellikle Sırkıntılar gibi birçok birlik, Ceyhan'ın kurtuluşuna destan yazmıştır.

Kırım Savaşı'ndan sonra Osmanlılar, bölgeye Nogay Türklerini yerleştirmiştir. 93 Harbi'nden sonra ise Rumeli Türkleri bölgeye iskan edilmiştir. 1896 yılında II. Abdulhamid tarafından "Hamidiye" adı verilen bölge, 1908'de "Urfiye" olarak değiştirilmiştir.

Ceyhan, tarihindeki önemli dönemlerden biri olan 19 Temmuz 1926'da ilçe statüsüne kavuşmuş ve Cebelibereket vilayetine (bugünkü Osmaniye) bağlanmıştır. Son olarak, 3 Mayıs 1920'de çıkarılan bir yasa ile adı "Ceyhan" olarak değiştirilmiştir. Böylece, Ceyhan bugünkü statüsüne kavuşmuş ve zengin tarihine ışık tutmaya devam etmiştir.

Editör: Sakarya Gazetesi