Hatay Efsanesi: Hıdır-İlyas
Binlerce yıl öncesine dayanan Samandağ'ın Hıdır Bey köyünde efsanevi bir hikaye dolaşıyor. Bu hikaye, köydeki "Hayat Suyu"nun ejderha tarafından korunduğu ve her yıl bir kızın kurban edilmesiyle ejderha tarafından halka bir yudum su verildiği bir ritüeli anlatır. Ancak bir gün, kralın kızı bu korkunç kaderi paylaşmak üzere seçilir. Kız, ejderhanın karşısına atıldığında, beklenmedik bir kahraman olan bir çoban ortaya çıkar.
Çoban, elindeki mızrağı kullanarak ejderhanın kalbine saplar, onu kurtarır. Ejderha, acı içinde çobandan kendisini öldürmesini ister, ancak çoban bu talebi reddeder. Ejderha, kaçarak yerleri yarar ve Lübnan'daki sert kayalara çarparak bir su kaynağı ortaya çıkarır. Oluşan su, bir ırmak haline gelir ve ejderhanın açtığı yoldan Antakya'ya doğru akar. Günümüzde bu ırmak, Asi Irmağı olarak bilinir. Kral, kızını kurtaran çobanı Hıdır Bey olarak adlandırır ve kızını onunla evlendirir. Ayrıca, çobanın yerine sapladığı mızrağın da devasa bir çınara dönüştüğü söylenir.
Bu efsanevi hikayede, Musa Peygamber'in de Hıdır Bey'i bulma çabası anlatılır. Allah'a sorduğu soru üzerine, Hıdır Bey'in bulunduğu yerin belirtilerini alan Musa, Samandağ'a varır. Ancak Hıdır Bey'i bulmak için yaşadığı deneyimler, beklediğinden farklıdır. Musa, bir balıkçıyla tanışır ve Hıdır Bey'e götürmesini ister. Ancak bu yolculuk sırasında balıkçının tuhaf davranışları ve anlamsız eylemleri Musa'yı şaşırtır. Sonunda, Musa'nın Hıdır Bey'i bulduğu yer, günümüzde "Buluşma Kayası" olarak adlandırılan bir ziyaret yerine dönüşmüştür. Dokuz Kardeş Çayı'nın kolları arasında konakladıkları yerler ise hala kutsal sayılmaktadır.
Bu efsanevi hikaye, Samandağ köyünün tarihinde iz bırakan bir olayı ve Musa ile Hıdır'ın buluşmasını anlatarak, bölgenin kültür ve inançlarını yansıtan zengin bir mirası ortaya koymaktadır.
