Hititler'den önce Anadolu halkının ay ve bereket tanrıçası olan "Anahita"dan türediği belirtilmiş, daha sonra şehir Medler ve Persler devrinde "Nahida", Eski Yunan döneminde "Nikita", Bizans döneminde "Nahida-Negide-Nekite", Selçuklular zamanında "Nakita-Nikide-Nigide-Nekide-Nikte", Osmanlılar devrinde "Nikde-Nigde" olarak değişmiştir. Cumhuriyet döneminde ise Latin harflerinin kabulünden (1928) sonra "Niğde" şeklini almıştır.
Niğde'nin adının zaman içindeki evrimi, şehrin tarihî köklerine ve kültürel geçmişine ışık tutmaktadır. Bu süreçte farklı medeniyetlerin etkisiyle adın şekillenmesi, Anadolu'nun zengin tarihini yansıtmaktadır.
Niğde: Eski dönemlere kadar uzanan tarihi
Niğde yöresinin tarihi, Paleolitik döneme kadar uzanmaktadır. Bölgede M.Ö. III. bin yıllarından itibaren Hititler'in yerleştiği, M.Ö. XII. yüzyılda Hitit devletinin çökmesiyle yerini Geç Hitit Devleti'nin aldığı bilinmektedir. Geç Hitit şehir devletleri, M.Ö. 710-620 yılları arasında Asurlar'ın yönetimine girmiş ve Asur devletinin çöküşünden sonra bir süre Klikya Krallığı'nın (M.Ö. 612-590) egemenliğine girmiştir. Niğde yöresi, M.Ö. VI. yüzyıl başlarında Medler'in, M.Ö. 550'de Persler'in ve M.Ö. 334'te İskender'in hakimiyetine geçmiştir. Bu bölge, M.Ö. 332-M.S. 17 yılları arasında Kapadokya Krallığı'nın, M.S. 17-395 yılları arasında ise Roma İmparatorluğu'nun idaresinde kalmıştır.
1075 yılına kadar Bizans (Doğu Roma) egemenliğinde kalan Niğde bölgesi, XI. yüzyıldan sonra Türkleşerek Selçuklu hakimiyetine girmiştir. Niğde, 1470-71 yıllarında Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı topraklarına katılmıştır. 1863 yılında uygulanan İller Örgütü içinde Konya Valiliğine mutasarrıflık merkezi olarak dahil edilmiş olsa da, Cumhuriyet döneminde (1924) il statüsüne kavuşmuştur. Bu zengin tarih, Niğde'nin çeşitli medeniyetlerle etkileşim içinde olduğunu ve önemli bir kültürel mirasa sahip olduğunu göstermektedir.
