Her yıl 15 -21 Mart Dünya Tüketici Hakları Haftası olarak kutlanmaktadır.15 Mart’ın Dünya Tüketici hakları günü olmasının nedenlerinden biri, 15 Mart 1962 yılında o dönemin ABD Başkanı John F Kennedy’nin Temsilciler Meclisinde ilk kez Tüketici Hakları diye bir kavram kullanmasından kaynaklanmaktadır. İlk olarak Amerika, Avrupa ve İskandinav ülkelerinde ortaya çıkan Tüketici Koruma faaliyetleri Japonya’ya ve oradan da tüm dünya ülkelerine yayılmaya başlamıştır. Daha sonra Birleşmiş Milletler, 1985 yılında aldığı bir kararla Tüketici hakları evrensel beyannamesini ilan ederken bu konuşmanın yapıldığı 15 Mart tarihini Dünya Tüketici hakları günü olarak kabul etmiş ve Türkiye de bu beyannameye imza atmıştır. Uluslararası tüketici örgütleri de her 15 Mart ‘’Dünya Tüketici Hakları Günü’’ olarak kutlamaya başlamıştır.
***
Tüketici Hakları Evrensel Beyannamesi; Temel gereksinmelerin karşılanması hakkı, Sağlık ve güvenliğin korunması hakkı, Ekonomik çıkarların korunması hakkı, Seçme hakkı, Bilgilendirme hakkı, Eğitilme hakkı, Tazmin edilme hakkı, temsil edilme hakkı, Sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı olmak üzere tüketicinin 8 temel hakkını içermektedir. Tüketicilerin karşılanması istenilen yasal ihtiyaçları şunlardır:
Tüketicilerin kendi sağlık ve güvenliklerine karşı tehlikelerden korunması,
Tüketicilerin ekonomik menfaatlerinin geliştirilmesi ve korunması,
Tüketicilere, kendi ferdi istek ve ihtiyaçlarına göre bilinçli seçim imkanı sağlamak için yeterli bilgilere erişim sağlanması, Tüketici eğitimi, etkili bir hata telafi merciinin tüketicilere temini, Tüketici ve diğer ilgili grup ve kuruluşların oluşturulması özgürlüğü ve bu gibi kuruluşların kendilerini etkileyen karar verme işlemlerinde kendi görüşlerini ortaya koyma fırsatı.
***
Tüketicilerin yapmış oldukları mal ve hizmet alımlarında satıcı-sağlayıcı ve hizmet sektöründe yaşanan uyuşmazlıklarda 6502 Sayılı Tüketicinin korunması hakkında Kanun ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde haklarını arayabiliyorlar. Tüketicilerimiz Yapmış oldukları mal alımlarında mutlaka mala ait faturalarını, garanti belgelerini, kullanma kılavuzlarını almaları önemli. Hizmet alımlarında ise yine gerekli belgelerle birlikle yapacakları sözleşmelerin bir nüshasını mutlaka almalılardır. Geçtiğimiz yıllara göre tüketicilerimiz daha bilinçli alışveriş yaptıklarını söylemek isterim ve bundan sonraki zamanlarda da bilinçli olarak alışveriş yapmalılar.
***
Tüketicilerimiz mal ve hizmet alımlarında yaşadıkları uyuşmazlıklarda Tüketici Hakem Heyetlerine 2025 yılı sonun a kadar parasal sınır 149,00. TL olarak belirlenmiş 149,00 TL’nin üstündeki alışverişlerde ise önce arabulucuya orada anlaşma sağlanamazsa Tüketici Mahkemelerine başvurabilirler. Tüketicilerimiz yaşadıkları sorunları Alo 175 Tüketici hattını, Aldıkları bozuk gıdalarda veya şüpheye düştükleri bozuk gıdalar konusunda Alo 174 Gıda hattını ve Alo 153 Zabıta şikâyet hattını arayabilirler yine Her zaman gönüllük esasına göre hizmet veren tüketici koruma derneklerine bilgi alışverişi başvurusu yapabilirler.
