Çağdaş demokrasiler ikinci büyük savaş sonrası
kapitalizmle yakaladılığı birlikteliği,
Trump 2 döneminde hızla kaybediyor.
ABD küresel arenada yörünge değiştiriyor.
ABD ve otokratik yönetimini devlet kapitalizmi ile farklı bir mecraya çekerek
dünyanın en büyük ekonomisi olmaya aday hale gelen Çin,
Ukrayna savaşı ile bir hayli yıpranan eski süper güç Rusya,
dünyanın yeni düzenini belirlemeye yönelik adımlar atmaya hazırlanıyor.
İngiltere Fransa ve Almanya denge arayışını sürdürüyor.
Japonya ve Güney Kore’de stres artıyor.
…
Başkan Trump ve Çar Putin dialogu,
Trump, imparator Şii görüşmelerini bekliyor.
Başkan Trump tarife savaşları ile küresel ekonomiyi
strese sürükleyerek siyasi avantajlar elde etmeye yöneliyor.
Paniğe kapılan”Yaşlı Kıta’da” yüksek sesle düşünme süreci
somut adımlara henüz evrilebilmiş değil.
Savunma planlarının hayata geçirilmesi zaman alacak görünüyor.
Son yıllarda savunma sanayisinde önemli kazanımlar elde eden Türkiye,
NATO’nun ikinci büyük ordusu ile Avrupa’nın ilgi odağı,
Türkiye için konsept arayışları hızlanıyor.
…
ABD, Orta Doğu’da İran’ın kontrol altına alınmasına,
İsrail’in güvenlik kaygılarının giderilmesine yöneliyor.
Bölgede güvenlik sorunlarını Türkiye ile birlikte aşmaya çalışıyor.
Türkiye Irak Ürdün ve Suriye arasında teröre yönelik
ortak harekat merkezi oluşturulması bölgede dengeleri değiştiriyor.
İran gelişmelerden rahatsız.
Nükleer anlaşmaya zorlanan İran,
ABD’nin askeri harekat tehdidi ile karşılaşıyor,
ABD saldırısına karşı Diego Garcia ABD İngiliz ortak deniz üssünü
vuracağını açıklıyor, tansiyonun yükselmesi
müzakerelerde tıkanıklığın sürdüğünü gösteriyor;
ancak İran askeri bir mücadelen kaçınarak
diplomasi ile sonuç almayı tercih etmeye daha yakın görünüyor.
…
Konjonktürel gelişmelerin ışığında Türk Amerikan ilişkileri
yeni bir döneme giriyor.
Dışişleri Bakanı Fidan ABD Dışişleri Bakanı Rubio’ya konuk oluyor.
ABD Dışişleri Bakanı görüşmede “Ukrayna’da barış için
Türkiye’nin desteğini talep ediyor.”
Türkiye Ukrayna’da oluşturulacak Barış Gücü’nde yer alabilir.
Türkiye savunma alanında CAATSA ve F 35 konusunda ilerleme bekliyor;
ancak Başkan Trump’ın Türkiye’ye muafiyet tanıması
ya da kongre desteği gerekiyor.
Trump ve Erdoğan arasında Nisan ya da Mayıs’ta gerçekleşmesi olası
Beyaz Saray görüşmesinde ilerleme sağlanması bekleniyor.
Witkoff’un “dönüşümsel olarak nitelendirdiği süreç” beklentileri güçlendiriyor.
…
Türkiye konjonktüre paralel olarak terörü izâle edecek
adımlar atmaya yöneliyor.
İran’ın Lübnan ve Suriye’den çekilmesi,
Irak’ta büyük ölçüde güç kaybetmesi Türkiye’ye bölgede alan açıyor.
Büyük Selçuklu Coğrafyasında konjonktür büyük ölçüde değişiyor.
Ankara Şam Amman ve Beyrut tarihi imzalar atıyor.
Türkiye’nin Suriye Arap Cumhuriyeti yeni yönetimi ile kurduğu ilişkiler
küresel siyasi dengelerle uyumlu görünüyor.
Yeni Suriye Yönetiminin ilan ettiği kabine
farklı kimliklerden oluşan temsilcilerle kapsayıcı olmaya çalışıyor.
Yeni kabinenin yapısı Kuzey Suriye’de özerklik arayışlarına prim vermiyor.
Suriye Irak ve Lübnan’da Türkiye ve ABD uyum sağlıyor.
Filistin gündemi bölgede krizi aşamıyor,
Mısır Katar ve Suudi Arabistan’ın rolü öne çıkıyor;
ancak gelişmeler iki devletli çözüm arayışlarını henüz desteklemiyor.
