Kahramanmaraş depreminden sonra on bir ilde gerçekleşen yıkımda, yeni binaların ve rezidansların dahi çökmesi herkesin aklına aynı soruyu düşürdü, “Binamız sağlam mı?” Bu sorunun cevabını öğrenmenin tek bir yolu var, sağlamlık testi yaptırmak.
Bu yazıda sağlamlık testlerinin bilimsel nitelik olarak nasıl değerlendirileceğini değil de, hukuksal olarak nasıl değerlendirileceğini konuşacağız. Belediyeler ve kamu kurumlarınca sağlanan ücretsiz sağlamlık testlerinde tek bir kat maliki ve hatta kiracı, oturduğu bina için sağlamlık testi yapılmasını isteyebilir. Burada bir diğer yol ise binanın kentsel dönüşüm dahilinde riskli olup olmadığının araştırılması için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na başvurmanızdır. Ancak binanız riskli çıktığı takdirde binanızı yıkmaktan başka çareniz olmaz. Bu başvuruyu da sadece malikler yapabilir.
Ücretsiz hizmet sağlanmayan veya sağlansa da hızlı olmak ve bir an önce bina sağlamlık testi yapılsın isteyenler için ücretli sağlamlık testlerine de başvurabilirsiniz. Bu test herhangi bir kat maliki tarafından yaptırılır. Ancak diğer kat malikleri ile birlikte hareket etmezseniz tüm masrafları üstlenmek zorunda kalırsınız. Ücretli bir şekilde test yaptırdığınızda da binanız çürük olsa bile yıkmak zorunda kalmazsınız.
Kat Malikleri Genel Kurulu Kararı ile ücretli bir şekilde binaya sağlamlık testi yapılması mümkündür. Genel Kurul kararı için salt çoğunluk yeterlidir ve bu şekilde belirlenen ücret, yönetim planında aksi yazmıyorsa her daireye arsa payı oranında paylaştırılır. Aynı şekilde binanın güçlendirilmesi yönünde de karar alınabilir.
Binanın sağlamlığı ile ilgili test yaptırmanın bir başka yolu da tespit davası açmaktır. Binanızın yıkılmasını değil de uygun bir şekilde güçlendirilmesini istiyorsanız ve kat malikleri kurulunda yeterli çoğunluğu sağlayamadıysanız, mahkemeden binanızın depreme dayanıksız olduğunun ve güçlendirilmesi gerektiğinin tespiti isteyebilirsiniz. Bu şekilde binanızın depreme dayanıksız olduğunu ispat edebilirseniz diğer kat malikleri de binanın güçlendirilmesi için gerekli masraflardan sorumlu olacaklardır.