Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, konutlarda kira artışını yüzde yirmibeş ile sınırlayan ve 1 Temmuz'da sona erecek olan düzenlemeyi uzatacaklarını açıkladı. Normalde ev sahipleri kira zamlarını enflasyon oranını geçmeyecek kadar yapabiliyorlardı.
Serbest piyasaya yapılan bu müdahaleler ilk başta, özellikle kiracıların hoşuna gitse de uzun vadede en çok zararı yine kiracılar görüyor. Kiracı açısından kirasına fazla zam yapılmamış oluyor ve bir süre daha uygun fiyatlı bir şekilde, yasal olarak oturabiliyorlar. Ev sahipleri ise kira bedellerinin yaşam şartları karşılığında çok düşük kalması sebebiyle farklı yöntemlere yöneliyorlar.
Öncelikle, kimse sahip olduğu malın yatırımından zarar etmek istemez. Ev sahiplerinden de daha karlı yatırımlar varken zarar etmelerini beklenemez.
Ev sahipleri de bu durumda ya evlerini kiraya verirken gerçek enflasyonu göz önünde bulundurarak fahiş fiyattan kiraya veriyorlar ki, zamanla kiraları düşük kalmasın. Ya da boş tahliye taahhütnamesi alıyorlar. Kira düşük kalırsa kiracıyı kolaylıkla evden çıkartabilmek için.
Bu durumda evlerin kiraya verilmeyeceği düşünülebilir, ancak bu sefer de evler kiralanmaya değil satılmaya başlanıyor. Geriye sadece fiyatı fahiş derece yüksek kiralık daireler kalıyor. Yatırım olarak evini kiralamak isteyenlerin sayısı da hayli azaldığından kiralık ev piyasası da küçülüyor.
Kiralık ev arzı hızla azalırken, gerçekleşmesi beklenen büyük İstanbul depreminden veya yaşam şartlarının çok daha ağır olduğu İstanbul’dan kaçanlar, sayıları milyonları bulan mülteciler, deprem felaketinin yıktığı şehirlerden yeni bir hayat kurmak umuduyla yaşam şartları iyi olan şehirlere yerleşmek isteyenlerle beraber talep de hızla yükselmeye devam ediyor. Kiralık daireler açısından, yükselen gayrimenkul piyasasının yarattığı maliyet enflasyonu da hesaba eklenince Eskişehir’deki 1+1 dairelerin kirasını dahi 7000 TL’ye ulaştırıyor.
Kira artışı yasağı, gıda fiyatlarının denetlenmesi, döviz fiyatlarının baskılanması ekonomi adına kısa vade de bir çözüm sağlıyormuş gibi görünüyor, ancak sorunu kangren haline getirmekten başka bir işe yaramıyor. Vatandaşların alım gücü yükselmedikçe, gerçek enflasyon bu kadar yüksekte kaldığı sürece maalesef alınan hiçbir önlem kalıcı olmayacak.
