“Para berbat bir efendi, mükemmel bir köledir.” diyor, P.T. Barnum.

18. Yüzyılda buhar ve su gücünün sanayide kullanılmasıyla, insanlık tarihinde ilk kez kas gücünün yerini makineler almış ve o tarihten sonra makine dönemi başlamıştır.

Doğal olarak üretim küçük işletmelerden fabrikalara taşınmış. Az insanla çok iş yapma döneminin kapıları aralanmış ve akılıca adımlarla geniş kitlelere ulaşmanın gerekliliği ortaya çıkmıştır.

Hayalleri sonsuz fırsatlara dönüştürmek için sınırları zorlayan birçok insan, yeni yollar ve yeni yöntemler keşfederek yeni dünya’nın kapılarını aralamıştır.
Bunlardan biri de 1810 yılında Amerika’nın Connecticut eyaletinden doğan P.T. Barnum’dur.

Barnum; tanıtımın gücünü kullanarak, halkla ilişkiler modelini geliştiren ve günümüzde sıklıkla başvurulan birçok modelin ve yöntemin kurucularındandır.

Dünya tarihinin ilk ve en büyük show insanı olan Barnum, henüz 12 yaşındayken atıştırmalık ve vişne likörü üretip satarak kariyerine başlar, 21 yaşına geldiğinde kendi marketini açar ve “Herald of Fredom” adındaki gazetenin sahibi olur.

Kariyerinde “Her dakika bir enayi doğuyor” ve “Sahtekârlar prensi” olarak da bilinen Barnum, 50 yıl boyunca zirvedeki yerini koruyarak “gösteri dünyasını” bir iş kolu haline getirmeyi başarmış ilk insanlardandır.

“Ucube gösterisiyle” halkın ilginçliklere olan merakını iş fırsatına dönüştüren, sirk gösterileriyle temeli tek taraflı bir iletişim modeli kurgulayarak, insanları abartılı reklam ve ilanlarla etki altına almıştır.
Kör bir köle alarak, onu George Washington’un 161 yaşındaki dadısı olarak tanıtıp biletleri 50 cent’ten satarak, köy kasaba ve şehirleri gezmiştir.
Fijili deniz kızı’nın gerçek olduğuna, insanları inandırmayı başarmış.
General Tom (5 yaşındaki bir cüceyi 11 yaşında göstererek, ünlü generallerin taklidini yaptırarak defalarca turneye çıkmıştır.)
İsveç bülbülü 19. Yüzyılın en başarılı opera sanatçısına Amerika da, 93 konser verdirerek büyük servet kazanmıştır.
60 yaşında başladığı sirk işinde palyaçolar, cüceler, ateş yutanlar, filler ve gariplikler satarak, halkın dikkatini sirke çekerek büyük kazanç elde etmiştir.
Karakter analizi yaptığını iddia ederek “herkes ya da her durum için geçerli olan bir yargının sadece belirli bir kişi ya da durum için kullanılması” olarak açıklanan Forer etkisini kullanarak bu teoremin “Barnum etkisi” olarak anılmasına yol açmıştır.
Bununla beraber o tarihlerde tren vagonları, hareket eden reklam araçları olarak kullanmış ve dünyanın ilk Billboardlarının icatçısı olarak günümüz dünyasına açık hava reklamcılığının önünü açmıştır.

Sözün özü; masal prenslerinin yaşadığı bir dünyanın temelini atatan Barnum. O günkü koşullarda biraz para kazanmak amacıyla geliştirdiği yöntemleri, bugünün uyanıkları, kötü niyetli politikacıları, tefecileri, ticari ahlaktan uzak iş insanları, inanç sömürüsü yapan din adamları ve toplumun iyi niyetini suistimal eden sahtekarları…
Kör kölelerin efendiliğinden faydalanarak her dakika bir enayi doğmasına sebep olurken, algı yönetimiyle kuzuların sessizliğine bürünen dünyanda, minareyi çalan kılıfını hazırlar filmini izleyenlere;
İyi seyirler…